İhmal ve istismar

İhmal, çocuğa bakmakla yükümlü kimsenin çocuğun gelişimi için gerekli ihtiyaçları karşılamaması veya bu ihtiyaçları dikkate almamasıdır. İhmal çeşitleri: Fiziksel İhmal: Çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanmamsı, sağlının korunmaması, sağlık hizmeti almasının engellenmesi, hayatının düzene sokulamaması Eğitimsel İhmal: Çocuğun zorunlu yaşa gelmesine rağmen eğitim almasının engellenmesi, okul çağı çocuğunun çalışmaya zorlanması, okul başarısı ve devamlılığının sağlanması konusunda çaba harcanmaması Duygusal İhmal : Çocuğa yeterli ilgi ve şefkati göstermemek aile içi kötü muameleye tanık olmasına izin vermek,madde kullanmasına izin vermek veya engel olmak için çaba harcamamak, çocuğun suç işleme, saldırganlık gibi davranışlarını görmezden gelmek veya bunlara destek olmak, çocuğa gerekli psikolojik desteği sağlamamak veya sağlanmasına engel olmaktır. İhmal, istismar olgusuna göre daha az gündeme gelmesine rağmen pek çok anne baba, bakım veren kişi tarafından sergilenme oranı fazla olan bir olgudur. Anne-baba ve bakım veren kişilerin farkındalık düzeylerinin artması ve eğitimcilerin dikkati ihmal davranışını azaltabilecek unsurlardır. İstismar: Çocuğun sağlık, fiziksel ve psiko-sosyal gelişimini bilerek ya da bilmeyerek etkileyen her türlü davranıştır. Daha kısa ve basit anlatımla ihmal, çocuğa yapılması gerekenlerin yapılmaması, istismar ise çocuğa yapılmaması gerekenlerin yapılmasıdır. İstismar çeşitleri: Fiziksel İstismar: Çocuğun kaza dışı sebeplerle yaralanması ve örselenmesidir. En çok karşılaşılan istismar türlerinden birisidir. Eğer çocuk aşırı hareketli ise, istenmeden meydana gelen bir hamilelik sonucuysa, engelli veya özel bakım gerektiriyorsa fiziksel istismara uğrama oranı artabilmektedir. Duygusal İstismar: Çocuğun gereksinim duyduğu ilgi, sevgi ve bakımdan mahrum bırakılarak psikolojik olarak zarar verilmesidir. Tanımlanması zordur ancak sık gerçekleşen bir istismar türüdür. Aşağılama, yalnız bırakma, korkutma, yıldırma, tehdit etme, suça yöneltme, önemsememe, küçük düşürme, lakap takma, aşırı baskı, otorite kurma, yaşının üstünde sorumluluklar verme, çocuklar arasında ayrım yapma duygusal istismara örnek olabilecek davranışlar arasında sayılabilir. Ekonomik İstismar: Çocuğun fiziksel, zihinsel ve psikolojik gelişimini olumsuz etkiyebilecek işlerde ucuz iş gücü olarak çalıştırılmasıdır. Cinsel İstismar: Bir kimsenin, çocuğa yönelik haz duyma amacıyla, – Cinsel organlarına dokunması veya dokundurtması – Irzına geçmesi -Teşhircilik yapması -Cinsel uyarı ve doyum için kullanılması, -Fuhuşa zorlanması, -Pornografi gibi suçlarda cinsel obje olarak kullanılması, -Çocuğun yanında pornografik görüntülerin izlenmesi veya çocuğa izlettirilmesidir. Çocuğun tanıdığı bir kişi tarafından istismar edilmesi daha sık oranlarda görülmektedir. Kız çocuklar erkek çocuklara oranla daha çok cinsel istismara uğramaktadır. İstismara uğrayan çocukların yaklaşık % 70 i, 10 yaşın altındaki çocuklardır. Cinsel istismarda çocuğun rızası olup olmadığına bakılmaz. Çocuğun yaşının küçük olması, zihinsel, fiziksel ve gelişimsel bozukluklarının olması risk etmenleridir.

Çocukların cinsel istismardan korunması için * Cinsellikle ilgili gelişim dönemleri doğrultusunda bilgi verilmelidir.  *Kendi güvenlik önlemlerini almaları öğretilmelidir. (kiminle konuşacağı, sanal ortamlardaki paylaşımları, ev dışı ortamlar hakkında ailelerini bilgilendirmeleri v.b.)  *Vücudunu tanıması sağlanmalı ve özel bölgelerinin gizliliği kavratılmalıdır.  *Dokunma konusunda farkındalık kazandırılmaya çalışılmalıdır. (iyi dokunma-kötü dokunma)  *Hayır demenin öğretilmesi  *Yardım istemenin öğretilmesi  *İyi aile ilişkilerinin geliştirilmesi  *Anne-baba, çocuğa bakım veren kişi, veya çocuktan sorumlu olan kişilerce dikkatli olunmalı, ruh ve beden sağlığındaki değişimler gözden kaçırılmamalıdır.